Kışın dağ sporu ile uğraşan birçok kişi, ayaklarında çılgın görünümlü çiviler bulunan dağ ayakkabılarını kullanırlar. Neredeyse, orta çağ işkence aletleri gibi görünen bu ayakkabılar, kar ve buzlu zeminde doğru ve sağlıklı şekilde yürümeyi sağlar.
Çivili ve farklı görünümlü bu ayakkabılar, kar ve buz üzerinde tırmanırken, çekişi artırmak için kullanılır. Bu ayakkabılar sayesinde, tırmanışı yapan kişi dikey bir buz tırmanışını kolaylıkla yapmaya başlar.
Krampon ile Tırmanışlar
Tırmanış kramponları, İngiliz bir dağcı olan Oscar Eckenstein tarafından bulunmuştur. On noktadan oluşan tasarım sayesinde, tırmanış oldukça kolaylaşmıştır. Günümüzde birçok krampon çeşidi bulunmaktadır.
Kramponlar, sekiz puanlı ya da on dört puanlı olabilir. Kimi kramponlar oldukça profesyonel olurken, kimi kramponlar ise genel kullanıma uygun yapıları bulunmaktadır.
Krampon Kullanımı
Kramponlar; alpinistler, kayak dağcıları ve buz ya da karışık rotaya çıkmak isteyen herkesin kullanabileceği, dağ tırmanış ayakkabılarıdır. Piyasada birbirinden farklı krampon çeşidi bulunur.
Her bir krampon çeşidi, yapacağınız tırmanış türüne göre değişkenlik gösterir. Alüminyum, v.çelik, kayış v.10 puan v 12 ve daha fazla puan içeren ve belirli modeli ihtiyacınıza uygun şekilde almanız önemlidir.
Krampon Malzemeleri
Yapılacak dağ tırmanış faaliyetine göre seçilecek krampon farklı özelliklere sahiptir. Sadece dağ tırmanışı mı, kar yürüyüşü mü yoksa dikek buz tırmanışı mı yapacağınız belirlenmelidir.
Karlı koşullarda yürüyüş yapanlar, alüminyum ya da çelik malzeme kullanmalı, askı tercih etmeli ve 10 makas tercih etmelidir. Sadece dağcılık yapacak kişiler, çelik malzeme kullanmalı, hibrit ve içeri ya da askılı bağlayıcı kullanırken, 10-12 makas tercih etmelidir.
Dikey buz ve karışık tırmanma yapacakların tercihi ise, çelik malzeme olmalıdır. Step-in ya da hibrit bağlayıcı ile 12 ve üzeri makas kullanmalıdır.
Krampon Seçimi
Kramponlar alüminyum ve paslanmaz çelikten imal edilmektedir. Alüminyum kramponlar, çelik kramponlardan çok daha hafiftir ve iki malzeme arasındaki en belirgin temel fark ağırlıklarıdır.
Dağ ya da kayak dağcılığı yapacak kişilerin dikkat etmesi gereken nokta, az ağırlık taşımak zorunda olduklarıdır. Bu yüzden alüminyum kramponlar doğru bir seçim olacaktır. Teknik buz ve karışık tırmanma yapacak kişiler, çelik kramponları tercih etmelidir. Paslanmaz çelik kramponlar, korozyona karşı duyarlıdır.
Krampon Bağlama Tipleri
Krampon kullanırken; kar ayakkabıları, snowboard kullanımı gibi kramponların botlara sıkıca bağlanması gerekir. Krampon kullanırken, bağlama tipleri çok önemlidir. Çok yönlü krampon bağlama tipi, kayış bağlama tipidir.
Kayış bağlama tipinde; bir parmak kayışı ve topuk kayışı bulunur. Sertliğinin yanında her türlü çizmeye rahatlıkla adapte olabilir. Askılı kramponların giyilmesi biraz daha uzun sürse de çok yönlü kullanılmaları açısından, tercih edilmektedir.
Sert bağlama tiplerinden birisi de basamaklı bağlama tipi kramponlardır. Dikey buz ve karışık tırmanış için oldukça ideal kramponlardır. Kayışlı kramponlar, çok yönlü kullanıma uygun değildir. Bunların kullanılabilmesi için, sert deri ya da plastik dağcılık botunun kullanılması gerekir.
Kayışlı bağlama tipi kramponlar, güvenlidir ve uyum sağlayan kramponlardır. İçine geçen kramponlar, botunuzun ön kısmına tel burunlu klipse tutturulur ve topuk üzerine gerilmiş bir kol yardımıyla, botun üzerine tutturulmak suretiyle kullanılır.
Melez ciltli kramponlar ise, her iki krampon bağlama tipinden daha iyidir. Karma ya da yarı basamaklı kramponlar olarak adlandırılan melez ciltler, eldiven giyerken bile kolaylıkla açıp kapayabileceğiniz bir kolaylık sağlamaktadır. Adım adım ilerlemek isteyenler için oldukça idealdir.
Krampon Dişlileri
Krampon dişlileri, krampon noktası olarak adlandırılır. Basamağın altına ve botun kenarına yerleştirilen 10 ya da 12 noktalı krampon dişlileri bulunur. Bir ya da iki ön dişliye yani noktaya sahip olan kramponların bazılarında 14 nokta bulunur. Alacağınız krampon noktaları sayısı, nasıl bir faaliyet göstereceğinize göre değişkenlik gösterir.
10 noktalı bir krampon, az agresif arazide yürüyüş yapmaya uygundur. Özellikle dağcılık gezileri ve buzul gezileri için tercih edilir. Sadece yürüyüş için kullanılacak kramponlar için, az belirgin ön noktaları olan, 10 noktalı kramponlar tercih edilmelidir.
Daha fazla teknik gerektiren dağcılık ya da dikey buz tırmanışı için alacağınız krampon ise 12 noktalı ve daha agresif ön noktaları olan krampon tercih edilmelidir.
Krampon Ön Nokta Seçimi
Krampon ön nokta seçiminde; yatay, dikey ve tek nokta seçimine dikkat etmek gereklidir. Yatay ön noktalar, her yönden kullanılabilir. Karda yürümeyi kolaylaştırıcı geniş yüzey alanı oluşturur. Buz yumuşak değilse, dik buz dağlarında iyi performans gösterirler.
Dikey ön noktalar, daha sert buz ve karışık yollar için en idealidir. Sert buza nüfuz etme ve kilitleme konusunda oldukça profesyoneldir. Çoğu durumda tırtıklı olan çeşitleri de tercih edilebilir.
Tek noktalı kramponda, tek ön nokta buz ya da karışık yollar için mükemmeliyetçidir. Her türlü çatlak içine kolayca yerleşen tek noktalı krampon, çift ön uçlu krampon kadar sabitliği sağlayamazlar.
Dağ tırmanışı için seçeceğiniz kramponlar için Sportive mağazalarını tercih edebilir, tecrübeli satış görevlilerinden gerekli bilgileri alabilirsiniz.